Cổ phiếu ưu đãi là gì? Nhà đầu tư có nên mua cổ phiếu ưu đãi không?

Cổ phiếu ưu đãi là gì? Nhà đầu tư có nên mua cổ phiếu ưu đãi không? Và làm thế nào để đầu tư chứng khoán hiệu quả? Hãy cùng Reviewsantot tìm hiếu qua bài viết dưới đây:

Cổ phiếu ưu đãi là gì?

Bạn có thể hiểu đơn giản cổ phiếu ưu đãi là một loại cổ phiếu kết hợp tính chất của một cổ phiếu thường và một trái phiếu. Cổ phiếu ưu đãi (CPƯD) tương tự cổ phiếu thường ở điểm người mua cổ phiếu này cũng được xem là cổ đông (thường được gọi là cổ đông ưu đãi).

Tuy nhiên, khác với cổ phiếu thông thường  thì CPƯD sẽ chi trả một lượng lợi tức cố định cho cổ đông nắm giữ nó.

 

Đặc biệt mệnh giá của CPƯD rất quan trọng, điều này giống với trái phiếu và khác với mệnh giá của cổ phiếu thường chỉ có giá trị trên danh nghĩa, cổ tức của CPƯD  sẽ được ấn định theo một tỷ lệ nhất định trên mệnh giá.

Điểm nổi trội nhất của CPƯD  chính là nhà đầu tư hoàn toàn có thể lấy lại tài sản khi công ty bị phá sản, vì thông thường, cổ đông nắm giữ CPƯD sẽ được công ty ưu tiên chi trả trước phần tài sản còn lại và sau đó mới là cổ đông thường.

Hơn hết cổ phiếu thường không thể chuyển đổi thành CPƯD nhưng CPƯD lại có thể làm điều ngược lại, theo quyết định của Đại hội cổ đông, cổ đông nắm giữ CPƯD được gọi là cổ đông ưu đãi.

Các đặc điểm chính của cổ phiếu ưu đãi

Đầu tiên, CPƯD không có quyền biểu quyết, đó là hai loại cổ phiếu: CPƯD cổ tức và CPƯD hoàn lại.

Tiếp theo CPƯD có chức năng tương tự như trái phiếu thông thường, các cổ đông sẽ được đảm bảo bởi một khoản cổ tức cố định, lợi tức của CPƯD được tính bằng số tiền của cổ tức chia cho giá của cổ phiếu đó.

Giá trị của CPƯD thường được định giá trước khi cổ phiếu chào bán, thường được tính theo tỷ lệ phần trăm của giá thị trường hiện tại và sau khi bắt đầu giao dịch, điều này giúp đảm bảo về mặt lợi ích hơn các cổ phiếu thông thường, vì có thể ở nhiều công ty không chia cổ tức cho cổ phiếu thường.

>>> xem thêm: Cách đầu tư chứng khoán quốc tế, rủi ro và lợi nhuận

Phân loại cổ phiếu ưu đãi

Có thể chia CPƯD thành 4 loại chính như sau:

Cổ phiểu ưu đãi cổ tức

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là cổ phiếu là loại cổ phiếu được chia trả cổ tức cao hơn mức cổ tức của cổ phiếu thường hoặc là dạng chi trả ổn định hàng năm.

Cổ tức được chi trả bao gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng. Trong đó, cổ tức cố định sẽ không bị phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. Mức cổ tức này và cách thức xác định sẽ được ghi rõ ràng trên cổ phiếu ưu đãi cổ tức.

Cổ phiểu ưu đãi biểu quyết

Đây là loại cổ phiếu có số biểu quyết nhiều hơn so với cổ phiếu thường. Số phiếu biểu quyết của một cổ phiếu ưu đãi biểu quyết là do công ty qui định. Tuy nhiên, Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi biểu quyết không được chuyển nhượng cổ phần đó cho người khác

Cổ phiểu ưu đãi hoàn lại

Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại được hiểu là cổ phần được công ty hoàn lại vốn góp theo yêu cầu của chủ sở hữu hoặc dựa trên các điều khoản đã quy định của cổ phần ưu đãi hoàn lại. Hạn chế của  cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi hoàn lại là không có quyền biểu quyết, dự họp Đại hội đồng cổ đông, đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.

Ngoài ra còn có CPƯD khác do Điều lệ công ty quy định

Cổ đông của các công ty cổ phần có quyền bàn bạc, thỏa thuận về các loại cổ phiếu ưu đãi khác so với ba loại trên, loại cổ phiếu này sẽ phụ thuộc vào tính chất hoạt động của công ty và Điều lệ của công ty và đem lại các quyền ưu đãi riêng cho cổ đông công ty.

>>> Có thể bạn quan tâm: Tổng quan về thị trường chứng khoán quốc tế 2022

So sánh cổ phiếu ưu đãi với cổ phiếu thường

Ưu điểm của cổ phiếu ưu đãi

CPƯD sẽ đem lại nhiều lợi ích cho bản thân công ty cổ phần và cả nhà đầu tư, chúng ta sẽ cùng nhau phân tích các lợi ích của CPƯD theo đối tượng liên quan như sau:

Đối với công ty cổ phần phát hành cổ phiếu

Phát hành CPƯD sẽ giúp thu hút và huy động được nguồn vốn cho công ty, hơn nữa, công ty hoàn toàn có thể mua lại số CPƯD đã phát hành nếu nhận thấy chi phí chi trả cho loại cổ phiếu này đang tăng cao

Đối với nhà đầu tư cổ phiếu:

– Chủ sở hữu loại cổ phiếu này được xem là cổ đông ưu đãi của công ty đó và có quyền lợi được chi trả cổ tức cao hơn so với các cổ đông phổ thông.

– Chủ sở hữu cổ phiếu ưu đãi được ưu tiên nhận lại tiền của mình khi công ty phá sản hoặc giải thể.

– Chủ sở hữu có thể linh hoạt chuyển đổi CPƯD thành cổ phiếu thường khi nhận thấy cơ hội kiếm lời cao hơn.

– Đặc biệt đối với loại CPƯD biểu quyết, cổ đông nắm giữ loại này sẽ có nhiều quyền biểu quyết trong các vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông theo quy định của công ty

>>> Xem thêm: Cách đầu tư chứng khoán Mỹ cho nhà đầu tư tại Việt Nam

Nhược điểm của CPƯD 

Loại cổ phiếu này vẫn sẽ có những điểm hạn chế kiến nhà đầu tư phải cân nhắc thật kỹ lưỡng trước khi quyết định nắm giữ.

Đối với công ty phát hành cổ phiếu

Khi công ty quyết định phát hành thêm CPƯD đồng nghĩa là công ty sẽ chịu sự gia tăng chi phí cho công ty và trong trường hợp không may phá sản hoặc giải thể công ty buộc phải chịu trách nhiệm bồi hoàn cho các cổ đông nắm giữ loại cổ phiếu này.

Đối với nhà đầu tư cổ phiếu

• Chủ sở hữu loại CPƯD cổ tức và CPƯD hoàn lại sẽ không có quyền biểu quyết, dự họp hay để cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát của công ty.
• Đối với loại CPƯD biểu quyết, cổ đông nắm giữ loại cổ phiếu này không có quyền tự do chuyển nhượng nên nếu điều kiện thị trường tăng cao cổ đông cũng không thể kiếm lợi được
• Ngoài ra việc phát hành quá nhiều CPƯD có thể sẽ làm pha loãng cổ phiếu của công ty và ảnh hưởng đến lợi ích của cổ đông.

Cách mua CPƯD 

Trên thực tế, CPƯD không được phổ biến như các loại cổ phiếu thông thường nên muốn mua CPƯD là điều không dễ dàng.

Trước tiên, như lúc bạn muốn đầu tư một loại cổ phiếu phổ thông, bạn nên tìm hiểu về tình hình kinh doanh và tính chất hoạt động của công ty đó rồi sau đó mới quyết định đầu tư theo hình thức mua trực tiếp hoặc gián tiếp.

Sau đó, bạn cần phải đăng ký quyền mua cổ phiếu, sau khi có quyền mua thì bạn mới có thể mua CPƯD với một mức giá thấp hơn. Để đăng ký được quyền mua, bạn phải nắm giữ một số lượng cổ phiếu nhất định theo quy định của từng công ty cổ phần. Bạn có thể đăng ký quyền mua CPƯD tại các sàn chứng khoán uy tín tại Việt Nam như HSC, VNDirect,…đây chính là hình thức mua gián tiếp.

Ngoài ra, nhà đầu tư có thể đăng ký mua trực tiếp với các công ty nhưng không phải công ty hay doanh nghiệp nào cũng có hình thức bán trực tiếp nên để tránh bị mất tiền thì bạn nên tìm hiểu thật kỹ trước khi đầu tư.

Câu chuyện về CPƯD giai đoạn 2008-2009 và giai đoạn 2010-2011

Có thể bạn chưa biết trong 2 giai đoạn 2008-2009 và 2010-2011, giá trị của CPƯD có thể bị giảm từ 50%-70% giá trị ban đầu.

Một số CPƯD hiện tại đang bị định giá thấp hơn giá trị giá phát hành cho nhân viên, trong khi đó thời gian chuyển nhượng của CPƯD thì chưa đến hạn, chính điều này đã làm tính ưu việt của loại cổ phiếu này so với cổ phiếu phổ thông, và trở thành gánh nặng của nhân viên công ty.

Tháng 7-2010, Sacombank (STB) phát hành khoảng 13,5 triệu cổ phiếu “ưu đãi” cho nhân viên chủ chốt của công ty với giá 12.000 đồng, hạn chế chuyển nhượng trong vòng 2 năm, nhưng tới ngày 24-6-2011, giá cổ phiếu STB chỉ nằm ở mức 12.000 đồng.

Cách giải quyết cho những trường hợp trên chính là công ty nên cho nhân viên của mình sử dụng quyền chọn mua cổ phiếu để đảm bảo tính tự nguyện trong việc mua hay không mua loại cổ phiếu này.

Một vài ví dụ kể trên đã cho ta thấy rằng không phải CPƯD lúc nào cũng tốt,CPƯD sẽ thật sự ưu việt và lợi thế nếu nắm giữ phù hợp với tình hình kinh tế của công ty, nếu bạn có ý định đầu cơ thì có vẻ đầu tư CPƯD sẽ rất rủi ro nhưng nếu bạn là một nhà đầu tư thì đây có thể là một mảng khai thác tốt.

Phát hành CPƯD để trục lợi

Hiện nay không ít đối tượng lợi dụng vào việc phát hành CPƯD để trục lợi bằng việc đại điện danh nghĩa công ty để bán trực tiếp các loại cổ phiếu ưu đãi, nên nếu bạn không thể chắc chắn thì nên đến trực tiếp công ty hoặc các công ty mô giới để đăng ký quyền mua, không nên mua thông qua bất kỳ cá nhân nào.

Tùy thuộc vào từng công ty phát hành cổ phiếu sẽ có thể quy định thời gian chuyển nhượng CPƯD nên bạn nên cân nhắc về khả năng bị chôn vốn cho đến khi đến hạn chuyển nhượng, nếu bạn muốn kiếm tiền nhanh thì đây thật sự không phải là sản phẩm đầu tư phù hợp với bạn.

Theo Review sàn tốt, nhà đầu tư nên tùy thuộc vào mục đích đầu tư của từng người mà nhà đầu tư nên tự xem xét là có nên mua CPƯD hay không và điều quan trọng nhất khi đầu tư vào bất kỳ lĩnh vực hay sản phẩm nào bạn cũng cần phải tìm hiểu thật kỹ để có những kế hoạch đầu tư đúng đắn nhất.