Mặc dù lãi suất cao làm tăng chi phí vay cho doanh nghiệp và chính phủ trên khắp thế giới, nhưng nợ toàn cầu đã đạt mức cao kỷ lục mới là 313.000 tỉ đô la Mỹ. Nhiều lo ngại nảy sinh về việc chi phí trả nợ sẽ gia tăng khi lãi suất “neo” duy trì ở mức cao và kéo dài hơn dự kiến.
Cùng Reviewsantot cập nhật tình hình mối lo ngại với tình trạng nợ toàn cầu kỷ lục mới tại bài viết dưới đây.
Nợ Toàn Cầu Tăng Mạnh Trong Bối Cảnh Chi Phí Vay Tăng
Số liệu từ Viện Tài Chính Quốc Tế (IIF)
Theo số liệu từ Viện Tài Chính Quốc Tế (IIF) công bố vào ngày 22-2, năm 2023, các tổ chức chính phủ, doanh nghiệp và hộ gia đình trên khắp thế giới đã mượn thêm 15.000 tỉ đô la Mỹ. Số liệu này đã đưa tổng nợ toàn cầu lên mức kỷ lục mới là 313.000 tỉ đô la, cao hơn khoảng 100.000 tỉ đô la so với mười năm trước.
Nợ của các chính phủ riêng lẻ đã tăng lên 89.900 tỉ đô la, từ mức 71.000 tỉ đô la trước đại dịch và dưới 33.000 tỉ đô la trước cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.
“Khoảng 55% sự tăng thêm của nợ toàn cầu trong năm ngoái đến từ các thị trường trưởng thành, chủ yếu là Mỹ, Pháp, và Đức,” theo IIF.
Tình hình lãi suất trong năm ngoái
Trong năm ngoái, lãi suất đã tăng mạnh ở hầu hết các quốc gia, làm tăng đáng kể chi phí trả nợ. Jan Friederich, người đứng đầu bộ phận xếp hạng nợ công ở châu Âu, Trung Đông và châu Phi của Fitch Ratings, cho biết chi phí vay cao hơn là biểu hiện rõ ràng của sự chuyển đổi từ môi trường lãi suất cực thấp trước đó.
Phát biểu tại sự kiện công bố báo cáo giám sát nợ toàn cầu của IIF, Friederich lưu ý rằng chi phí lãi vay trung bình so với nguồn thu của các chính phủ đang có xu hướng tăng, đặc biệt là ở các quốc gia giàu có với mức nợ lớn.
Tỷ lệ thanh toán với các chính phủ ở Tây Âu và Bắc Mỹ
Đối với các chính phủ ở Tây Âu và Bắc Mỹ, tỷ lệ thanh toán lãi vay đang tăng từ 3,2% của nguồn thu vào năm ngoái lên 4,1% vào năm 2025. Tình trạng này gây ra lo ngại ở Mỹ, nơi nợ công đã đạt mức kỷ lục 34.000 tỉ đô la vào tháng 1.
Trước đây, tình trạng nợ lớn của Mỹ không gây quá nhiều lo ngại do đồng đô la Mỹ là đồng tiền dự trữ toàn cầu và trái phiếu của chính phủ Mỹ luôn có thanh khoản tốt. Tuy nhiên, trong bối cảnh biến động kinh tế toàn cầu hiện nay, đây cũng là một vấn đề đáng lo ngại.
Hiện nhu cầu vay của các chính phủ đang tăng, đặc biệt là ở các thị trường mới nổi. Trong tháng 1, các quốc gia như Saudi Arabia, Mexico, Hungary, Romania và nhiều quốc gia khác đã phát hành một loạt trái phiếu quốc tế lớn, với tổng trị giá lên đến 47 tỉ đô la Mỹ.
Gánh Nặng Nợ Tăng Lên Nếu Lãi Suất “Neo” Cao
Báo cáo về giám sát nợ toàn cầu
Trong báo cáo giám sát nợ toàn cầu, IIF cảnh báo rằng gánh nặng của chi phí trả nợ sẽ gia tăng nếu lãi suất duy trì ở mức cao trong thời gian dài hơn dự kiến, mặc dù nền kinh tế toàn cầu đã chống đỡ khá tốt. Dù tốc độ tăng trưởng hiện tại vẫn thấp hơn tiềm năng và chi phí vay tăng cao, nền kinh tế toàn cầu đang thể hiện khả năng chịu đựng trước những biến động mạnh mẽ của chi phí vay.
Báo cáo cũng nhấn mạnh rằng tình hình chặt chẽ của Mỹ về lãi suất điều hành và đồng đô la có thể làm tăng thêm sự biến động trên thị trường. Điều này có thể dẫn đến việc các điều kiện vay vốn trở nên khắt khe hơn đối với các quốc gia có mức độ phụ thuộc cao vào vay nợ bên ngoài. Các thị trường tài chính hiện đang kỳ vọng các ngân hàng trung ương lớn ở phương Tây sẽ bắt đầu giảm lãi suất trong năm nay do việc lạm phát giảm.
Dự báo về tình hình giá cả của IIF
IIF dự báo rằng giá cả có thể tăng trở lại do sự leo thang của thương mại hoặc tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ nhờ vào công nghệ trí tuệ nhân tạo hay giá năng lượng tăng. Nếu điều này xảy ra, lãi suất sẽ tiếp tục duy trì ở mức cao, gây ảnh hưởng tiêu cực đến triển vọng của thị trường nợ toàn cầu thông qua chi phí vay cao.
“IIF nói rằng sự phân mảnh địa kinh tế ngày càng sâu sắc, xung đột địa chính trị và chủ nghĩa bảo hộ thương mại gia tăng có thể dẫn đến những thay đổi đột ngột hơn trong dự báo rủi ro toàn cầu. Bất kỳ sự leo thang nào của những vấn đề này đều có thể làm trầm trọng thêm tình trạng tổn thương về nợ,” theo IIF.
Tình hình tỷ lệ nợ trên GDP toàn cầu
Tỷ lệ nợ trên GDP toàn cầu đã giảm xuống dưới mức 330% vào năm ngoái, so với mức đỉnh hơn 360% vào năm 2021. Tuy nhiên, tỷ lệ này vẫn đang tăng ở các nền kinh tế mới nổi như Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Nam Phi và Argentina.
Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, mức tăng nợ công của Trung Quốc tương đương 25% GDP. Trong khi đó, nợ hộ gia đình và doanh nghiệp ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới cũng tăng mạnh.
Điều này có nghĩa là Trung Quốc đang tiến gần đến tiêu chuẩn vay nợ của các nước giàu ngay cả khi nước này vẫn là một quốc gia có thu nhập trung bình. Với tốc độ tăng trưởng đang chậm lại, khủng hoảng bất động sản kéo dài và dân số sụt giảm, gánh nặng nợ nần của Trung Quốc có nguy cơ trở thành mối đe dọa kinh tế nghiêm trọng.
Jan Friederich cho biết, hiện tại Fitch Ratings đang quan tâm đến những điểm yếu của Trung Quốc, bao gồm tình hình tăng trưởng chậm lại, nỗ lực ổn định nền kinh tế của chính phủ Trung Quốc không đủ mức độ hiệu quả. Điều này làm tăng nguy cơ trong bối cảnh nước này đang gặp các vấn đề về bất động sản và sử dụng đòn bẩy nợ tương đối cao.
Cập nhật tình hình đầu tư tại các trang tin của Reviewsantot:
- Website: https://reviewsantot.com/
- Fanpage: https://www.facebook.com/reviewsantot/