Reviewsantot.com – Trong khi một số chuyên gia dự đoán rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể trì hoãn việc bắt đầu cắt giảm lãi suất ít nhất đến tháng 9 năm nay, một tâm điểm khác đang thu hút sự chú ý: liệu lãi suất sẽ giảm đến mức nào trong tương lai dài hạn?
TIỀM NĂNG TĂNG TRƯỞNG VÀ LẠM PHÁT: ƯỚC TÍNH LÃI SUẤT TRUNG TÍNH VÀ ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ
Câu trả lời cho câu hỏi này phụ thuộc vào lãi suất trung tính (neutral rate) – mức lãi suất mà cung cầu tiết kiệm trong nền kinh tế đạt được trạng thái cân bằng, dẫn tới sự ổn định ở cả tăng trưởng kinh tế và lạm phát. Lãi suất trung tính không thể được quan sát trực tiếp, mà chỉ có thể suy luận và ước lượng.
Trong suốt 40 năm qua, đặc biệt là sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, các nhà kinh tế và các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của Fed đã giảm gần mức ước tính của họ về lãi suất trung tính. Sự điều chỉnh này đã được phản ánh rõ trong lợi suất trái phiếu, lãi suất vay thế chấp nhà, giá cổ phiếu và nhiều loại tài sản khác. Tuy nhiên, theo thông tin từ Wall Street Journal, có nhiều người hiện tại đang nhận thấy có lý do để ước tính lãi suất trung tính có thể tăng lên.
Cách đây 5 năm, khi Fed tăng lãi suất quỹ liên bang lên 2,4%, dấu hiệu của tăng trưởng và lạm phát suy yếu đã xuất hiện. Giới chức Fed bắt đầu giảm lãi suất, cho thấy rằng lãi suất trung bình có thể ở mức thấp hơn 2,4%.
Tuy nhiên, khi Fed nâng lãi suất lên 5,25-5,5% vào năm ngoái, mức cao nhất trong 23 năm qua, nền kinh tế Mỹ không thể thấy dấu hiệu suy yếu. Điều này gợi ra sự suy đoán rằng lãi suất trung bình có thể đã cao hơn.
“Kinh tế đang ứng phó tốt với mức lãi suất cao hiện nay. Cách đây 10 năm, không ai dám nghĩ rằng kinh tế có thể vẫn khỏe mạnh với mức lãi suất cao như hiện nay. Dự đoán của chúng tôi về lãi suất trung bình đang tăng dần theo dòng dữ liệu kinh tế hàng quý”, nhà kinh tế trưởng Joe Davis của Công ty Quản lý Quỹ Đầu tư Vanguard nhận định.
LÃI SUẤT TRUNG TÍNH TĂNG HAY LÃI SUẤT CAO CÓ ĐỘ TRỄ
Tác động của lãi suất trong nền kinh tế và hệ quả đa chiều
Trong nền kinh tế, việc duy trì mức nhu cầu cao không nhất thiết dẫn đến việc tăng lãi suất trung bình. Thực tế, tăng lãi suất có thể chưa thấy hiệu ứng ngay trong hệ thống tài chính do một số yếu tố. Có nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp đã vay vốn ở mức lãi suất thấp trước đó, điều này khiến họ khá “miễn nhiễm” với tác động của việc tăng lãi suất gần đây.
Nhìn vào sự ổn định của hoạt động kinh tế trong bối cảnh lãi suất cao, nhà kinh tế trưởng Kris Dawsey của công ty quản lý quỹ phòng hộ D.E. Shaw đã đưa ra một quan điểm khái quát: “Mặc dù lãi suất trung bình có thể phải tăng lên, nhưng không thể loại trừ khả năng rằng nền kinh tế hiện đang không quá nhạy cảm với lãi suất”.
Do đó, việc mô hình hóa tác động của lãi suất đòi hỏi không chỉ là việc ước lượng lãi suất trung bình mà còn phải xem xét đến mức độ nhạy cảm của chi tiêu đối với biến động lãi suất, cũng như độ trễ giữa chi tiêu và giá cả. “Cần xem xét nhiều yếu tố để đưa ra quyết định chính xác, đặc biệt là khi một sai sót ở một nơi có thể dẫn đến hiểu lầm ở nơi khác”, nhà kinh tế trưởng Jason Thomas của công ty đầu tư Carlyle Group nhấn mạnh.
Cập nhật dự báo lãi suất
Mỗi quý, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) lại công bố dự báo về lãi suất trong dài hạn, mà thực chất là ước tính của Fed về lãi suất trung bình. Từ năm 2012 đến 2019, con số trung bình của dự báo mà các quan chức Fed đưa ra về lãi suất trong dài hạn đã giảm từ 4,25% xuống còn 2,5%.
Sau khi trừ đi lạm phát 2%, điều này đồng nghĩa với lãi suất trung tính thực là 0,5%. Con số này sau đó chỉ tăng nhẹ lên mức 0,6% vào tháng 3 năm nay, nhưng không phản ánh đầy đủ biến động trong dự báo của từng quan chức Fed.
Cuộc Tranh Luận về Chính Sách Tiền Tệ của Fed
Trong lần cập nhật dự báo vào tháng 3, có 9 trong số 18 nhà hoạch định chính sách tiền tệ của Fed ước tính lãi suất trung tính thực ở mức trên 0,5%. Hai năm trước, chỉ có 2 người đưa ra con số như vậy. Chủ tịch Fed chi nhánh Cleveland, bà Loretta Mester, tuyên bố rằng sau nhiều năm dự báo lãi suất trong dài hạn ở mức 2,5%, bà đã tăng mức dự báo lên 3% trong cuộc họp tháng 3.
Cuộc tranh luận về lãi suất trung tính có thể sẽ không ảnh hưởng nhiều tới Fed trong ngắn hạn, vì lãi suất quỹ liên bang hiện nay đang cao hơn gần như tất cả các mức ước lượng về lãi suất trung tính.
Điều này có nghĩa là lãi suất Fed đang gây trở ngại đối với tăng trưởng và lạm phát, và nhiều khả năng sẽ giảm thay vì tăng thêm. Nếu tăng trưởng kinh tế Mỹ còn vững và lạm phát dai dẳng, giới chuyên gia và các nhà hoạch định chính sách tiền tệ cho rằng lãi suất trung tính đã tăng lên, mức lãi suất hiện tại của Fed là chưa đủ thắt chặt. Trong trường hợp như vậy, Fed có ít lý do hơn để tiến hành cắt giảm lãi suất.
Ngược lại, nếu tiến trình giảm lạm phát được nối lại, những câu hỏi về lãi suất trung tính sẽ góp phần quyết định Fed cắt giảm lãi suất bao nhiêu. Fed muốn “bình thường hóa chính sách, nhưng bình thường hóa đến mức nào” – nhà kinh tế trưởng về Mỹ của ngân hàng Goldman Sachs, ông David Mericle, đặt câu hỏi. “Fed sẽ không giữ lãi suất ở vùng 5%, những việc bình thường hóa sẽ không đưa lãi suất về 2,5%. Vùng 3% hoặc 4% sẽ là ngưỡng lãi suất mà Fed cảm thấy thoải mái để dừng lại, nhưng cụ thể là bao nhiêu thì chưa rõ”, vị chuyên gia cho biết.
Những Yếu Tố Thúc Đẩy Lãi Suất Trung Bình
Có một số yếu tố đang đóng vai trò trong việc đẩy lên lãi suất trung bình: thâm hụt ngân sách của chính phủ Mỹ liên tục gia tăng. Đầu tư mạnh mẽ vào các dự án chuyển đổi xanh, và sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) đang thúc đẩy nhu cầu về trung tâm dữ liệu tiêu thụ năng lượng lớn. Sự gia tăng năng suất lao động do AI mang lại cũng có thể thúc đẩy tiềm năng tăng trưởng kinh tế và đẩy lên lãi suất trung bình.
Trong một diễn văn gần đây, Chủ tịch Lorie Logan của Fed chi nhánh Dallas cảnh báo rằng lãi suất hiện tại có thể không được thắt chặt như dự kiến do lãi suất trung bình đã tăng lên. “Bỏ qua xu hướng tăng ổn định của lãi suất trung bình có thể dẫn đến chính sách tiền tệ nới lỏng quá mức,” bà Logan nhấn mạnh.
Cùng Reviewsantot cập nhật các thông tin trên thị trường đầu tư tại các trang tin của Reviewsantot:
- Website: https://reviewsantot.com/
- Fanpage: https://www.facebook.com/reviewsantot/